Synapsa to połączenie pomiędzy dwoma neuronami lub neuronem i komórką efektorową, gdzie zachodzi pomiędzy nimi komunikacja. Dwie komunikujące się komórki nie stykają się ze sobą bezpośrednio, a pozostaje między nimi odrobina przestrzeni, którą nazywamy szczeliną synaptyczną. Pojęcie całej synapsy obejmuje te dwie komórki wraz ze szczeliną pomiędzy nimi. W szczelinie synaptycznej przekazywany jest impuls nerwowy z błony komórkowej neuronu presynaptycznego do błony komórki postsynaptycznej.
Wyróżniamy 3 główne rodzaje połączeń synaptycznych ze względu na komórki, które je tworzą:
- nerwowo-nerwowe,
- nerwowo-mięśniowe,
- nerwowo-gruczołowe,
oraz 2 typy synaps, w zależności od sposoby przesyłania impulsu:
- chemiczne,
- elektryczne.
Chemiczne przekazywanie impulsu zachodzi z udziałem neuroprzekaźników, a także receptorów i transporterów, które wykorzystują. Neuroprzekaźnik jest uwalniany z pęcherzyka presynaptycznego do przestrzeni synaptycznej. Ten następnie wędruje do błony komórkowej komórki postsynaptycznej i dokuje w receptorze. Następnie w zależności od rodzaju receptora, do którego przyłączył się neurotransmiter, następuje albo przepływ jonów, albo wytworzenie przekaźnika wtórnego po drugiej stronie błony, który przekazuje kolejne instrukcje już wewnątrz komórki postsynaptycznej. Komunikacja przez ten typ synaps jest dużo bardziej złożona i skomplikowana, niż przy przesyłaniu impulsu elektrycznego. Charakterystyczne dla niej jest tez to, że jedne substancje/przekaźniki mogą modyfikować siłę przekazu sygnału przez inne.
Elektryczne synapsy natomiast opierają się na mechanizmie przepływu jonów nieorganicznych i przeniesienia depolaryzacji błony presynaptycznej na postsynaptyczną. Ten rodzaj synaps charakteryzuje się drastycznie większą szybkością przekazywania informacji. Synapsy elektryczne są nawet tysiąckrotnie szybsze niż chemiczne. Szczelina synaptyczna jest około 6-krotnie węższa niż w synapsie chemicznej (3,5 nm vs 20 nm).
