Czy kobiety mają mniejsze mózgi?! 

Przeciętna kobieta na stwierdzenie o mniejszym mózgu może poczuć się niemalże tak urażona, jak mężczyzna oskarżony o niedostateczny rozmiar przyrodzenia. Sam temat wielkości mózgu jest ciekawszy, niż się wydaje, dlatego warto zgłębić go skrupulatniej.

Zacznijmy od statystyk. Według nich owszem mózg przeciętnej kobiety ma mniejszą objętość niż mózg przeciętnego mężczyzny. Tak samo, jak jej dłoń, nos, czy wątroba. Jest to po prostu wynik proporcji. Jednak czy wielkość definiuje jego sprawność? Tutaj należy oceniać więcej parametrów niż tylko te najprostsze, wskazujące na całkowitą masę, czy objętość.

Wielkość mózgu kobiety i mężczyzny

By wzmianka o statystykach nie pozostała bez pokrycia, zerknijmy w literaturę fachową. A znaleźć tam możemy informacje, że statystyczny męski mózg ma objętość 1260 cm³, a mózg kobiety 1130 cm^3[1]. Swoją drogą ciekawe, że nieco ponad litr galaretowatej tkanki kontroluje całe nasze życie. Ale wracając na właściwe tory – nie ma co się sugerować jedynie statystyką, ponieważ od tych wartości są spore odchylenia. W publikacji z 2002 roku^[2] zauważymy, że objętości mózgów badanych kobiet mieściły się w zakresie 974.9–1398.1 cm³, a mężczyzn 1052.9–1498.5 cm³ (46 badanych, wiek 22-49 lat). Widać, że w tych zakresach jest spora część wspólna. Tak więc drogie Panie, gdy jakiś osobnik uszczypliwie zwróci Wam uwagę, że kobiety mają mniejsze mózgi, to jest spora szansa, że akurat on i tak będzie miał mniejszy mózg od Waszego. Statystyki absolutnie nie oznaczają, że każda kobieta ma mniejszy mózg od każdego mężczyzny.

Jeśli interesują Cię również informacje o masie mózgów, to dysponujemy odpowiednimi analizami. Z populacji duńskiej – średnio 1440 g u mężczyzn oraz 1282 g u kobiet. Z amerykańskiej (Cleveland, Ohio) – 1392 g u mężczyzn i 1252 g u kobiet, a z także norweskiej – 1527 g u mężczyzn i 1292 g u kobiet^[2]. Widać, że proporcja wszędzie jest podobna. Uogólniając, można przyjąć, że statystycznie kobiecy mózg ma 85-90% objętości mózgu mężczyzny.

Czy tylko wielkość się liczy?

Analizy różnic pomiędzy mózgami różnych płci nie ograniczają się do całkowitej masy i objętości. Analizowane są także poszczególne obszary mózgu, a porównanie możecie zobaczyć w poniższej tabeli. Różnice w objętościach poszczególnych rejonów nie są sztywne – wyróżniamy rejony o mniejszych lub większych różnicach zależnych od płci.

Z ciekawszych obserwacji warto nadmienić, że mężczyźni mają statystycznie więcej substancji białej, a kobiety substancji szarej (procentowo). Kobiety mają też lepszy przepływ krwi mózgowej i sprawniejszy metabolizm glukozy^[1]. Aczkolwiek ten drugi parametr może być po prostu charakterystyczny dla mniejszej objętości mózgu, niekoniecznie dla płci. Jest on też w pewnym stopniu uzależniony od faz cyklu menstruacyjnego. Podobnie jak przepływ krwi, na który wpływają estrogeny. Lepsze krążenie mózgowe u kobiet jest też czynnikiem, który wpływa na większą skuteczność leków stosowanych w psychiatrii^[1].

Co definiuje sprawność mózgu?

Istnieją dane wskazujące na korelację pomiędzy wielkością mózgu a poziomem inteligencji. Ciężko jednoznacznie wskazać na przyczynowość, ale korelacja wyraźnie jest^[3]. Co więcej, w przypadku kobiet ta korelacja jest wyraźniejsza. Jest też lepiej widoczna u dorosłych niż u dzieci.

Jeśli będziemy poszukiwać czynnika najbardziej definiującego sprawność mózgu, to bardziej niż objętość znacząca jest złożoność sieci neuronalnych, które w tym mózgu sobie zbudujemy. Zwiększać ich gęstość możemy nauką, więc jest to parametr, który jest jak najbardziej zależny od nas, a sprawności mózgu nie powinno się wiązać z płcią. Ogólnie rzecz biorąc, sprawność intelektualna może być definiowana przez kombinację ilości neuronów kory mózgowej, gęstości neuronów, odległości pomiędzy neuronami i szybkości przewodzenia między nimi^[4].

Wchodząc w temat głębiej, zauważymy, że pomimo tego, że całkowita objętość mózgu nie ma kluczowego wpływu na inteligencję, to objętość niektórych jego rejonów już może mieć spore znaczenie. U mężczyzn iloraz inteligencji koreluje z objętością istoty szarej w płatach czołowych i ciemieniowych, natomiast u kobiet z objętością istoty szarej w płacie czołowym i ośrodku Broki. Z tego też względu zazwyczaj kobiety mogą pochwalić się lepszymi zdolnościami werbalnymi, a mężczyźni orientacją i wyobraźnią przestrzenną. Sugerowane jest, że mężczyźni i kobiety używają innych obszarów mózgu, by osiągnąć podobny poziom inteligencji.

Na koniec w ramach ciekawostki wynik ankiety z fanpage Gra na nerwach. Zdecydowana większość kobiet zaznaczyła odpowiedź Prawda.

Źródła