Asertywność to zdolność do wyrażania swoich myśli, uczuć, opinii i potrzeb w sposób bezpośredni, uczciwy i odpowiedni, szanując jednocześnie prawa i uczucia innych osób. Jest to kluczowa umiejętność komunikacyjna, która pomaga w budowaniu zdrowych relacji międzyludzkich, zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym.
Cechy osoby asertywnej
Osoba asertywna potrafi:
- wyrażać swoje myśli i uczucia w sposób otwarty i szanujący innych;
- mówić „nie” bez poczucia winy lub strachu przed odrzuceniem;
- prosić o to, czego potrzebuje lub chce, w sposób bezpośredni i odpowiedni;
- radzić sobie z krytyką i konfliktami w sposób konstruktywny;
- szanować prawa i granice innych, jednocześnie chroniąc swoje własne.
Asertywność różni się od agresji i uległości. Agresywna osoba narzuca swoje potrzeby innym bez szacunku dla ich praw i uczuć, podczas gdy uległa osoba pozwala innym naruszać swoje prawa i potrzeby. Asertywność polega na znalezieniu równowagi między tymi dwoma skrajnościami, umiejętności stawiania na swoim, ale z szacunkiem dla innych.
Dlaczego asertywność jest przydatną cechą?
Asertywność jest kluczową umiejętnością, która pomaga w efektywnej komunikacji i budowaniu zdrowych relacji. Oto niektóre dodatkowe aspekty asertywności:
- Samoświadomość: Asertywność zaczyna się od zrozumienia swoich własnych uczuć, potrzeb i praw. To oznacza bycie świadomym tego, co czujesz i potrzebujesz, oraz uznawanie, że masz prawo do wyrażania tych uczuć i potrzeb.
- Wyrażanie siebie: Asertywność obejmuje umiejętność wyrażania swoich myśli, uczuć i potrzeb w sposób jasny i bezpośredni. Może to obejmować używanie wypowiedzi, które skupiają się na twoich uczuciach, zamiast oskarżać lub krytykować innych (np. „Czuję się zaniepokojony, gdy…”).
- Słuchanie aktywne: Bycie asertywnym nie dotyczy tylko mówienia; obejmuje również umiejętność słuchania innych i szanowania ich punktu widzenia. Słuchanie aktywne oznacza rzeczywiste zrozumienie, co druga osoba mówi, zamiast tylko czekania na swoją kolej do mówienia.
- Radzenie sobie z konfliktami: Asertywność pomaga w radzeniu sobie z konfliktami w sposób konstruktywny. Zamiast unikać konfliktu (co jest typowe dla uległych osób) lub reagować agresywnie, osoba asertywna potrafi wyrazić swoje potrzeby i uczucia, jednocześnie szanując potrzeby i uczucia innych.
- Utrzymanie granic: Asertywność obejmuje również umiejętność utrzymania granic. To oznacza mówienie „nie”, gdy czujesz, że coś jest dla ciebie nieodpowiednie i niepozwolenie innym na naruszanie twoich praw.
Jak być bardziej asertywnym?
Asertywność to umiejętność, której można się nauczyć i rozwijać poprzez ćwiczenia, praktykę, treningi asertywności, terapię czy coaching. By nauczyć się asertywności, przydają się także terapia poznawczo-behawioralna, czy techniki relaksacyjne lub mindfulness.
