Tremella (Trzęsak morszczynowaty), czyli grzyb dla pięknej i zdrowej skóry 

Grzyb Trzęsak morszczynowaty (Tremella fuciformis) jest środkiem od setek lat wykorzystywanym w chińskiej tradycji dla poprawiania estetyki skóry, właściwości poprawiających odporność i dla ogólnego wsparcia zdrowia.

Co warto wiedzieć o grzybie Tremella?

Owocnik tego grzyba ma miękką teksturę i charakterystyczny wygląd. Sprawia wrażenie galaretowatego, białego, przerośniętego mchu. Może przypominać też myjkę do kąpieli. Rośnie na pniach drzew. Jego smak i aromat są zazwyczaj oceniane jako atrakcyjne, ale są stosunkowo łagodne. Ze względu na ciekawą konsystencję, Tremella bywa wykorzystywana jako składnik deserów.

W Trzęsaku morszczynowatym aktywne biologicznie są polisacharydy. Składają się z ksylozy, mannozy i kwasu glukuronowego połączonych wiązaniem α-1,3-glikozydowym, z łańcuchami bocznymi złożonymi z galaktozy, arabinozy i niewielkich ilości fukozy.

Innym znanym gatunkiem Tremelli jest pospolicie występujący w Polsce Trzęsak pomarańczowożółty (Tremella mesenterica). Wygląda bardzo podobnie, poza barwą, czego łatwo się domyślić.

Inne nazwy Trzęsaka morszczynowatego: Grzyb śnieżny, Srebrne ucho, Snow ear, Snow fungus, White fungus.

Wyjątkowy wpływ Tremelli na estetykę skóry

Zdrowie skóry jest ściśle związane z jej nawilżeniem. Kiedy skóra jest odwodniona, zaburzony jest metabolizm wewnątrzkomórkowy i podupada stabilność błony komórkowej, co powoduje utratę elastyczności, wywołuje zmarszczki, a nawet wysypki. Polisacharydy Tremelli mogą być stosowane jako naturalny środek nawilżający skórę, aby złagodzić skutki jej odwodnienia, naprawić barierę skórną i zachować zdrowie skóry.

Ekstrakt tego grzyba używany jest w kosmetologii. W składach kosmetyków występuje pod nazwą INCI: Tremella Fuciformis Polysaccharide. W kosmetyku działa jako humektant, przeciwutleniacz i stabilizator emulsji. Bardzo efektywnie nawilża skórę i jest świetną alternatywą dla kwasu hialuronowego. Niektóre dane wskazują, że lepszą i skuteczniejszą – polisacharyd Tremelli wiąże wodę mocniej niż kwas hialuronowy i gliceryna.

Poza nawadnianiem, polisacharydy Trzęsaka działają też ochronnie i odmładzająco dla skóry. M.in. mogą chronić fibroblasty ludzkiej skóry przed uszkodzeniami wywołanymi nadtlenkiem wodoru poprzez zwiększenie ekspresji SIRT1. SIRT1 jest jedną z sirtuin, a sirtuiny powinniśmy kojarzyć głównie z młodością i spowalnianiem starzenia. Ochraniają też przed uszkodzeniami wywołanymi przez nadmierną ekspozycję na promienie UV. Nawilżenie i zawartość kolagenu w skórze zwierząt, u których stosowano polisacharydy i eksponowano je na promieniowanie UV były wyraźnie lepsze, niż u zwierząt, które polisacharydów Tremelli nie otrzymały. Pewne dane wskazują też na możliwość sprawniejszego gojenia się ran.

Czy równie łaskawa jest dla mózgu?

Polisacharydy Tremelli nie tylko nie wykazują neurotoksyczności, ale też mogą na różne sposoby hamować uszkodzenia nerwów. Nie minie się z prawdą, gdy nazwiemy polisacharydy z Trzęsaka środkiem neuroprotekcyjnym. Owo działanie wykazują poprzez hamowanie glutaminianu i wywoływanej przez niego ekscytotoksyczności neuronów. Ekspozycja na polisacharydy Tremelli może poprawiać żywotność komórek oraz hamować akumulację reaktywnych form tlenu, uwalnianie dehydrogenazy mleczanowej i aktywność kaspazy-3, a także naprawiać nieprawidłowości mitochondrialne spowodowane przez glutaminian.

Eksperymenty przedkliniczne pokazały, że Tremella może wręcz działać neurotroficznie, stymulując wzrost komórek dopaminergicznych. W próbach na gryzoniach już 14-dniowa suplementacja polisacharydami Tremelli pokazywała poprawę pamięci. Inne badania pokazały poprawę zdolności uczenia się i zapamiętywania u myszy poprzez: zmniejszenie zmian patologicznych w niedokrwionej tkance mózgowej, ograniczenie powstawania szkodliwych metabolitów, poprawę tolerancji niedokrwienia i niedotlenienia oraz zmniejszenie uszkodzeń neuronów mózgowych.

Odporność i profilaktyka zdrowotna

Grzyb Tremella oferuje nam działanie przeciwutleniające i przeciwzapalne. Otwiera to furtkę do bardzo rozległego działania prewencyjnego i przywracającego do normy wiele zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu.

Wpływ na immunologię nie jest zaskoczeniem – jest to domena wszystkich grzybów witalnych, m.in. ze względu na mocno aktywne beta-glukany. Polisacharydy Tremella odgrywają ważną rolę we wzmacnianiu funkcji układu odpornościowego. Robią to poprzez aktywację makrofagów, limfocytów T i limfocytów B, regulując odporność nieswoistą, humoralną i komórkową.

Badania pokazywały, że polisacharydy Tremelli hamowały kilka rodzajów komórek nowotworowych, m.in. mięsaka oraz raka prostaty i wątroby. Polisacharydy Tremella mogą indukować apoptozę komórek rakowych poprzez zmniejszenie ekspresji antyapoptotycznych genów (bcl-2 i surwiwiny).

Polisacharydy Tremelli mogą regulować ekspresję białka sirtuiny SIRT1 w komórkach nowotworowych i kontrolować procesy życiowe takie jak utlenianie kwasów tłuszczowych, starzenie się, regulacja stanów zapalnych i inne.

Pewne korzyści zauważano w parametrach zdrowia metabolicznego. Na przykład w przypadku lekkiej cukrzycy typu I stosowanie Tremelli poprawiało profil lipidowy, zmniejszając cholesterol całkowity i triglicerydy, a podnosząc HDL. Podobne efekty wraz z obniżeniem glukozy ukazywały się u myszy z hiperlipidemią stosujących Tremellę. Ogólnie rzecz ujmując, grzyb Tremella może stanowić coś w rodzaju prebiotyku wspierającego funkcje metaboliczne.

Źródła:

• Ma X, Yang M, He Y, Zhai C, Li C. A review on the production, structure, bioactivities and applications of Tremella polysaccharides. Int J Immunopathol Pharmacol. 2021 Jan-Dec;35:20587384211000541. doi: 10.1177/20587384211000541. PMID: 33858263; PMCID: PMC8172338.
• Książka „Grzyby lecznicze” autorstwa Tero Isokauppila