Tarczyca bajkalska to kolejna pozycja z zielnika Tradycyjnej Medycyny Chińskiej. Naturalnie występuje na rozległych terenach Chin, Mongolii i Rosji. Nazwa mogłaby wskazywać na jakieś powiązanie z ludzką tarczycą, jednak roślina ta nie ma wpływu na gruczoł tarczycy. Nazwa nawiązuje bardziej do tarczy, jako atrybutu ochronnego, ponieważ Skullcap ma wiele właściwości prozdrowotnych i tradycyjnie była stosowana też dla profilaktyki zdrowotnej i opóźniania starzenia, bez konkretnych wskazań.
Czym jest Chinese Skullcap?
Pełna nazwa tej rośliny to Scutellaria baicalensis, a tradycyjnie stosowana była głównie dla poprawy samopoczucia i zdolności kognitywnych oraz w walce z alergiami i astmą, czy też dla wsparcia układu sercowo-naczyniowego. Jest jednym z 50 podstawowych ziół chińskiego ziołolecznictwa.
W suplementacji stosuje się korzeń tarczycy bajkalskiej i ekstrakty z niego. Główne substancje czynne to bajkalina i bajkaleina oraz wogonozyd i wogonina. Poza nimi obecne są też: apigenina, chryzyna, luteolina, oroxylina A, skutelareina i inne flawonoidy. Największe stężenie substancji czynnych jest w korzeniach rośliny, które są wykorzystywane do przyrządzania leczniczych receptur.
Właściwości zdrowotne
Niestety nie ma za dużo badań na ludziach, dlatego oprzeć się trzeba na badaniach z udziałem gryzoni i z przekazów ludowych.
Tarczyca bajkalska ma działanie uspokajające. Zawdzięcza to bajkalinie, która wpływa na aktywację receptorów glicyny i GABA(A). Badania na myszach pokazały jednak, że działanie jest selektywnie przeciwlękowe i nie powoduje przy tym sedacji ani miorelaksacji, co jest świetną właściwością. U podłoża takie stanu może leżeć preferencja bajkaliny dla kompleksów receptorów GABA(A) zawierających podjednostki α2 i α3.
Dla mózgu bardzo ciekawą substancją jest oroksylina A (oroxylin A), zawarta w Tarczycy bajkalskiej. Jest ona inhibitorem wychwytu zwrotnego dopaminy, zatem podnosi stężenie tego neuroprzekaźnika w synapsach. Podobne działanie mają silne stymulanty, takie jak metylofenidat, będący lekiem na ADHD. Takie działanie jest kolejnym powodem, dla którego Skullcap uspokaja, ale nie otępia. Ponadto oroksylina A wpływa też na wzrost fosforylacji CREB i ekspresji neurotroficznego czynnika BDNF, przyczynia się również do kontroli stanów zapalnych w mózgu. Oroksylina dla odmiany hamuje receptory GABA, jednak nie jest w tym aspekcie na tyle silna, żeby krzyżować plany pozostałym substancjom.
Obecność ciekawych flawonoidów sprzyja również zdrowiu ogólnemu i długowieczności. Szczególnie gdy profil tych substancji zawiera pozycje, które dość mocno przykuwają uwagę badaczy, jak apigenina, chryzyna i luteolina. Działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne flawonoidów wspiera u podstaw pracę całego organizmu.
Suplementacja — Jak stosować Skullcap?
Dobrą formą suplementacji korzenia tarczycy bajkalskiej są wyciągi alkoholowe. Jest to tradycyjna forma ekstrakcji, obok wodnych wywarów. 1 ml w porcji powinien być wystarczający, a takich porcji można stosować 1-3 dziennie, w zależności od potrzeb. Teoretycznie powinna działać nawet doraźnie, jednak efekty na pewno są łatwiejsze do dostrzeżenia, gdy jest stosowana przynajmniej 2-3 tygodnie.
Suplementów kapsułkowanych na naszym rynku jest niewiele, ogólnie ta roślina nie jest w Polsce szczególnie popularna. Da się jednak kupić suplementy z wysoką koncentracją bajkaliny – według deklaracji aż 85-90%.
Skutki uboczne i przeciwwskazania
Pojedyncze doniesienia wskazywały na problemy z wątrobą po przyjmowaniu Skullcap, ale nie jest jasne, czy była to wina samej rośliny, czy dodatkowych zanieczyszczeń. W większych dawkach może powodować ospałość i rozkojarzenie. Niestety w ogólnym ujęciu profil bezpieczeństwa nie jest dokładnie poznany, ze względu na małą ilość badań na ludziach.
Skullcap wykazuje interakcję z alkoholem i niektórymi lekami, nasilając ich działanie. Gdy przyjmujesz lek z grup wchodzących w interakcję, koniecznie skonsultuj suplementację ze specjalistą. Przeciwwskazania do suplementacji Tarczycy bajkalskiej stanowi stosowanie tych leków: benzodiazepiny, anestetyki, leki antyepileptyczne, barbiturany i inne wpływające na układ GABA. Roślina zmniejsza przyswajalność cyklosporyny i statyn.
Podsumowanie
Skullcap to ziele, które warto suplementować w okresach zwiększonego napięcia psychologicznego, by zwiększyć odporność na stres i spadki nastroju, oraz zapobiec potencjalnemu pogorszeniu pamięci. Szczególnie warte uwagi wydają się nalewki.
Osobiście stosowałem niegdyś nalewkę z tarczycy bajkalskiej, łącznie wypiłem jej 60 ml. Stosowałem codziennie 1-1,5 ml bezpośrednio przed snem, żeby sprawdzić, czy wpłynie jakoś na sen. W moim przypadku faktycznie zauważałem szybsze i przyjemniejsze zasypianie oraz mniej wybudzeń w nocy, więc mam z tą rośliną dobre skojarzenia i pozytywną opinię na jej temat. Moje doświadczenie podpowiada, że zazwyczaj stosujący bajkalinę na noc dają najlepsze opinie.
Źródła:
- Yin H et al. „Baicalin Activates Glycine and γ-Aminobutyric Acid Receptors on Substantia Gelatinosa Neurons of the Trigeminal Subsnucleus Caudalis in Juvenile Mice.” Am J Chin Med. 2016;44(2):389-400.
- Feng Wang et al. „GABA A Receptor Subtype Selectivity Underlying Selective Anxiolytic Effect of Baicalin” Neuropharmacology. 2008 Dec;55(7):1231-7.
- Kim DH et al. „Effect of the flavonoid, oroxylin A, on transient cerebral hypoperfusion-induced memory impairment in mice.” Pharmacol Biochem Behav. 2006 Nov;85(3):658-68.
- Yoon SY et al. „Oroxylin A improves attention deficit hyperactivity disorder-like behaviors in the spontaneously hypertensive rat and inhibits reuptake of dopamine in vitro.” Arch Pharm Res. 2013 Jan;36(1):134-40.
