Dobranie właściwych leków na depresję jest nie lada wyzwaniem. Nierzadko psychiatrzy wielokrotnie muszą zmieniać lek, by w końcu trafić na ten najbardziej odpowiedni dla danego pacjenta. Od czego zależy efektywność leków przeciwdepresyjnych? Jak zwiększyć ich skuteczność?
W bazach medycznych widnieją publikacje, w których opisany jest wpływ różnych suplementów diety, stosowanych równocześnie z lekami antydepresyjnymi. Poniżej mały przegląd suplementów, które zwiększały efektywność leczenia.
Metylofolian
Dzięki zastosowaniu aktywnej metylowanej formy witaminy B9 poprawia się profil działania leków z grupy SSRI oraz SNRI. W ciągu 60 dni leczenia stosowano dość spore, typowo terapeutyczne dawki tej witaminy, ponieważ było to 7,5 oraz 15 mg. Metylofolian w połączeniu z lekiem dawał większy odsetek znaczącej poprawy (18,5%), niż lek osobno (7%). Co ważne, w grupie z metylofolianem uczestnicy o połowę rzadziej rezygnowali z leczenia ze względu na skutki uboczne, a także szybciej notowali efekty leczenia. Należy też zaznaczyć, że jest to efekt charakterystyczny dla metylofolianu i nie dotyczy zwykłego kwasu foliowego (kwasu pteroilomonoglutaminowego).
Lawrence D. Ginsberg, MD, Alondra Y. Oubre, PhD, and Yahya A. DaouD, MS „L-methylfolate Plus SSRI or SNRI from Treatment Initiation Compared to SSRI or SNRI Monotherapy in a Major Depressive Episode” Innov Clin Neurosci. 2011 Jan; 8(1): 19–28. Published online 2011 Jan. PMCID: PMC3036555
Niacyna
Leki SSRI działają przeciwzapalnie, między innymi obniżając stężenie interferonu gamma. Brzmi dobrze, jednak cytokiny zapalne w odpowiednich ilościach są potrzebne również do podtrzymywania pewnych korzystnych procesów. W tym przypadku takim procesem jest ścieżka metabolizmu tryptofanu, przez kynureninę, która finalnie prowadzi do syntezy NAD. Interferon gamma jest potrzebny do działania enzymu 2,3-dioksygenazy indolaminy (IDO) działającego na tej ścieżce, a gdy ten proces osłabimy, poziom NAD+ spada, co jak wiadomo, nie sprzyja dobremu samopoczuciu. Z tego względu niekiedy sugeruje się suplementację niacyny, by nasilić syntezę NAD+ i nie przystawać na kompromisy. Dobrym, choć bardziej kosztownym rozwiązaniem wydaje się suplementacja Niagen (rybozyd nikotynamidu), zamiast tradycyjnej niacyny.
Viljoen M et al. „Antidepressants may lead to a decrease in niacin and NAD in patients with poor dietary intake.” Med Hypotheses. 2015 Mar; 84(3):178-82.
Probiotyk Lactobacillus plantarum 299v
W tym przypadku mamy badanie polskich badaczy. Dowiedziono w nim, że zastosowanie tego konkretnie szczepu probiotyku pozwala obniżyć stężenia kynureniny, a co za tym idzie osłabić procesy degenerujące układ nerwowy i zachować lepsze funkcje kognitywne. Jest to szczep, który zawarty jest m.in. w SanProbi IBS
Rudzki, L., Ostrowska, L., Pawlak, D., Małus, A., Pawlak, K., Waszkiewicz, N., & Szulc, A. (2018). „Probiotic Lactobacillus Plantarum 299v decreases kynurenine concentration and improves cognitive functions in patients with major depression: A double-blind, randomized, placebo controlled study. Psychoneuroendocrinology.”
Kreatyna
Jest kilka doniesień o działaniu kreatyny zwiększającym skuteczność SSRI, a co szczególnie ciekawe, płeć żeńska jest czynnikiem predysponującym do skorzystania z tych benefitów w dużo większym stopniu. Jednym z przykładowych badań jest to, w którym grupce kobiet opornych na działanie fluoksetyny dołączono do leczenia 4 g Creapure dziennie, a po 8 tygodniach zanotowano ponad 50% poprawy w symptomach depresyjnych.
Douglas G. Kondo et al. „Open-label adjunctive creatine for female adolescents with SSRI-resistant major depressive disorder: A 31-phosphorus magnetic resonance spectroscopy study” J Affect Disord. 2011 Dec; 135(0): 354–361.
Przeczytaj więcej, jak kreatyna działa na mózg.
S-adenozylometionina
SAMe również sprawdza się w roli „pomocnika” leków SSRI, szczególnie w przypadkach oporności na leczenie. Tutaj podobnie jak w przypadku badania z kreatyną, dołączono SAMe w dawce 800 mg dziennie do prowadzonego już leczenia SSRI. PO takim zabiegu zanotowano około dwukrotnie większą częstość poprawy nastroju oraz remisji niż w grupie kontrolnej (same leki). Badacze sugerują, że SAMe jest bezpiecznym, dobrze tolerowanym i skutecznym środkiem do terapii uzupełniającej leczenie SSRI.
Papakostas GI et al. „S-adenosyl methionine (SAMe) augmentation of serotonin reuptake inhibitors for antidepressant nonresponders with major depressive disorder: a double-blind, randomized clinical trial.” Am J Psychiatry. 2010 Aug;167(8):942-8.
Podsumowanie
W badaniach widać, że niekiedy słabe efekty leczenia antydepresantami mogą się wyraźnie poprawiać po zastosowaniu suplementów, które nie są nawet szczególnie wymyślne, a stanowią raczej podstawy. Warto do leczenia podchodzić w sposób kompleksowy, nie ograniczając się całkowicie tylko do tego, co na receptę. Suplementy, pomimo często kiepskiej reputacji wśród lekarzy, mogą być bardzo fajnie wykorzystywane.
