Podwzgórze (ang. hypothalamus) to struktura mózgu zaliczana do międzymózgowia. Ściśle współpracuje z sąsiadującą przysadką mózgową w regulowaniu wielu układów endokrynnych w ustroju. Produkuje szereg hormonów wysyłanych do przysadki, które stanowią sygnał do produkcji kolejnych sygnałów do pozostałych narządów – tarczycy, nadnerczy, gonad itp.
Hormony produkowane przez podwzgórze:
- kortykoliberyna
- tyreoliberyna
- gonadoliberyna
- somatoliberyna
- somatostatyna
- prolaktoliberyna
- prolaktostatyna
Spośród wymienionych wyżej „-liberyny” mają zadanie stymulować przysadkę do produkcji odpowiednich hormonów, natomiast „-statyny” działają odwrotnie – mają hamować syntezę w przysadce.
Podwzgórze wydziela też dwa ważne neuropeptydy, które są następnie magazynowane w tylnym płacie przysadki:
- wazopresyna
- oksytocyna
W podwzgórzy produkowane są też pewne neurotrasmitery, takie jak acetylocholina, noradrenalina, GABA, dopamina, serotonina, glutaminian i inne. Podwzgórze pełni znaczącą rolę w odbieraniu i przetwarzaniu bodźców czuciowych i niekiedy nazywany jest też ośrodkiem przyjemności.
