Rybozyd nikotynamidu – skuteczny booster NAD+ 

Jeśli choć trochę interesujesz się medycyną przeciwstarzeniową, musisz znać NAD+. Ten dinukleotyd ma kluczowe znaczenie dla długowieczności. Jego spadek z wiekiem jest niestety nieubłagany… No, chyba że przebiegłym sposobem oszukamy przeznaczenie i zaczniemy uzupełniać prekursory do jego produkcji. Tytułowy Rybozyd nikotynamidu jest jednym z nich.

Rybozyd nikotynamidu – co to jest?

Rybozyd nikotynamidu (ang. nicotinamide riboside, NR) to nukleotyd powstały z połączenia nikotynamidu (witamina B3) i rybozy. Rybozyd nikotynamidu jest bardziej zaawansowaną postacią witaminy B3, która efektywnie konwertuje do NAD+ i może znacznie sprawniej podnosić jego poziom niż zwykła witamina B3. Ze względu na wpływ na NAD+ i sirtuiny zdobył popularność jako potencjalny środek na redukcję zaburzeń metabolicznych i długowieczność.

W organizmie rybozyd nikotynamidu jest konwertowany do NMN z pomocą kinazy NR (NRK). Dalej NMN z udziałem enzymu fosforybozylotransferazy nikotynamidu (NAMPT) przetwarzany jest na NAD+.

W literaturze fachowej znaleźć można sporo doniesień o pozytywnym wpływie na gospodarkę metaboliczną oraz na możliwość wydłużenia życia u myszy.

Niagen® – najpopularniejszy NR

Na rynku suplementacyjnym ta substancja najbardziej znana jest pod nazwą patentową Niagen®. Przez wiele lat najprawdopodobniej najpopularniejszym produktem na naszym rynku był suplement HPN Niagen. Później producent tego surowca, firma ChromaDex, wydał własny suplement pod marką Tru Niagen®. Obecnie można zakupić też sporo suplementów z rybozydem nikotynamidu bez patentu.

Właściwości zdrowotne NR z badań

Jest sporo publikacji omawiających działanie NR na podstawie wyników badań. W jednym z nich myszy, które karmione były dietą wysokotłuszczową, ale jednocześnie miały suplementowany rybozyd nikotynamidu, były chronione przed przyrostem masy ciała, były bardziej wrażliwe na insulinę oraz miały zwiększoną zawartość mitochondriów w mięśniach szkieletowych i brunatnej tkance tłuszczowej w porównaniu z grupą placebo, nieotrzymującą NR w diecie.

Również u myszy na diecie wysokotłuszczowej, która jest wykorzystywana do wywoływania defektów metabolicznych i przyrostu masy tłuszczowej, dzięki suplementacji NR zauważono wzrost wydolności i lepszą tolerancję na zimno. U myszy karmionych zwykłą, dopasowaną do ich potrzeb karmą, nie zauważano jednak znaczących korzyści, dlatego często podkreślane jest, że z suplementacji najbardziej skorzystać można, gdy naprawdę jest ku temu potrzeba, tzn. u osób z nadwagą/otyłością i seniorów.

Układ sercowo-naczyniowy jest jednym z głównych beneficjentów suplementacji nicotinamide riboside, a pozytywny wpływ na jego parametry potwierdzają badania na ludziach. W jednym z badań przez 6 tygodni pacjenci przyjmowali 500 mg NR 2 razy dziennie i w porównaniu z placebo, NR miał tendencję do obniżania skurczowego ciśnienia krwi i sztywności aorty, czyli dwóch głównych niezależnych czynników ryzyka chorób i incydentów sercowo-naczyniowych, których ryzyko zwiększa się z postępującym wiekiem.

Kilak badań pokazało korzystny wpływ na status mitochondriów w mięśniach. W końcu NAD+ ma ogromny wpływ na ogólne zdrowie tych organelli. Gęstość mitochondriów w mięśniach szkieletowych zwiększała się m.in. w dwóch różnych postaciach miopatii. Wykazano, że leczenie NR poprawia funkcję komórek macierzystych i częściowo łagodzi zanikanie mięśni u myszy z genetycznie wywołaną dystrofią mięśniową Duchenne’a, co daje nadzieję na zastosowanie terapeutyczne również u ludzi. Poprawa funkcji komórek macierzystych wydaje się ogólnym zjawiskiem podczas stosowania NR i najprawdopodobniej leży u podstaw niewielkiego, ale znaczącego wydłużenia życia myszy, którym podawano rybozyd nikotynamidu.

Dobry wpływ zauważano w kontekście zdrowia wątroby. Stosowanie NR hamowało odkładanie się tłuszczu na wątrobie. Zmniejszało też zapalenia i ograniczało rozwój zwłóknień. NR wspomagał też proces regeneracji wątroby po zabiegu częściowej hepatektomii zmniejszając akumulację lipidów, wspomagając replikację hepatocytów, zwiększając zawartość ATP w wątrobie i prowadząc do szybszego odzyskania masy wątroby.

Są też oczywiście korzyści dla mózgu i układu nerwowego. Na mysim modelu choroby Alzheimera zauważono, że NR hamował postęp choroby. NR zapobiegał nawet utracie słuchu wywołanej mocnym hałasem. Zmniejszał ryzyko rozwoju neuropatii wywoływanej cukrzycą lub chemioterapią. Ze względu na korzystny wpływ na gospodarkę energetyczną, niektórzy chwalą sobie cykliczne stosowanie NR w zespole chronicznego zmęczenia.

Dawkowanie nicotinamide riboside

NR nadal jest w niszy, nie jest zatwierdzony przez FDA, więc nie ma żadnych oficjalnych rekomendacji co do dawkowania. Rynek i użytkownicy jednak samodzielnie ukształtowali wizję skutecznych dawek tej substancji.

Badania pokazywały, że dawki nawet do 1 g po 2 razy dziennie przez 3 miesiące są dobrze tolerowane i bezpieczne. Nie ma tutaj ryzyka np. efektu flush, jaki pojawia się przy zwykłej witaminie B3 (niacyna). Najczęściej stosowane są jednak dawki oscylujące w okolicach 250-300 mg dziennie. Przy takiej ilości można jeszcze mówić o rozsądnej cenie kuracji, ponieważ wyższe dawkowanie niestety dla wielu osób będzie zaporowe ze względu na koszta.

Źródła:

• Yoshino J, Baur JA, Imai SI. NAD+ Intermediates: The Biology and Therapeutic Potential of NMN and NR. Cell Metab. 2018;27(3):513-528. doi:10.1016/j.cmet.2017.11.002
• Martens CR, Denman BA, Mazzo MR, et al. Chronic nicotinamide riboside supplementation is well-tolerated and elevates NAD+ in healthy middle-aged and older adults. Nat Commun. 2018;9(1):1286. Published 2018 Mar 29. doi:10.1038/s41467-018-03421-7