Co za dużo, to nie zdrowo. Tak ma się sprawa również w mózgu, a nawet w kwestii uwielbianych przez nas hormonów szczęścia. Mało tego, nadmiar serotoniny potrafi być wyjątkowo paskudny w skutkach, a w skrajnych przypadkach doprowadzić nawet do śmierci.

Jakie są objawy zespołu serotoninowego?

O ile w prawidłowych stężeniach serotonina jest bardzo (a może najbardziej?) pożądana, to gdy zacznie drastycznie rosnąć, zaczyna się robić nieprzyjemnie. Taki stan właśnie określamy mianem zespołu serotoninowego. W tym stanie receptory serotoninowe w całym ustroju, nie tylko w mózgu, ulegają silnej aktywacji. Przypomnijmy, że poza wpływem na nastrój, serotonina reguluje też wiele innych parametrów, jak apetyt, trawienie i motoryka przewodu pokarmowego, ciepłota ciała, praca serca, ciśnienie tętnicze itp.

Przechodząc do sedna, objawy zespołu serotoninowego to:

  • gorączka
  • ból głowy
  • biegunka
  • wymioty
  • sztywność mięśni, zaburzenie koordynacji ruchowej
  • wzmożona potliwość
  • tachykardia
  • niepokój
  • omamy, halucynacje
  • rozszerzone źrenice
  • wzrost ciśnienia tętniczego
  • zagubienie, zaburzenia koncentracji, natłok myśli

Ostre objawy zazwyczaj utrzymują się w granicach 6-8 godzin, natomiast niektóre z tych lżejszych mogą występować nawet do 3 dni.

Przyczyny zespołu serotoninowego – czego unikać?

Bez wątpienia najczęstszą przyczyną jest farmakologia. Naturalnie dość ciężko jest doprowadzić do silnego zespołu serotoninowego, jednak gdy na scenę wkroczą pigułki, sprawa staje się dziecinnie łatwa. Mowa tutaj zarówno o przedawkowaniu niektórych narkotyków (np. MDMA lub beta-ketony), jak i (świadome lub nie) doprowadzanie do interakcji pomiędzy lekami wpływającymi na wzrost serotoniny. Wśród tych leków wymienić można:

  • SSRI – m.in. paroksetyna, fluksetyna, citalopram, sertralina, fluwoksamina
  • SNRI – wenlafaksyna
  • TLPD – klomipramina, imipramina
  • inhibitory MAO – selegilina, moklobemid
  • węglan litu
  • opioidy – tramadol, morfina
  • leki przeciwkaszlowe – dekstrometorfan
  • środki przeciwwymiotne – ondansetron, metoklopramid

By uniknąć ryzyka, odradza się łączenia z owymi lekami też prekursorów serotoniny w suplementach, czyli aminokwasu l-tryptofanu i 5-HTP. Należy być ostrożnym również w przypadku wielu suplementów ziołowych, które mogą mieć działanie hamujące MAO lub wpływać na zahamowanie aktywności enzymów wątrobowych, które metabolizują leki.

Szacuje się, że znaczna ilość przypadków zespołu serotoninowego nie jest diagnozowana. Jeśli po włączeniu lub zwiększeniu dawki leków przeciwdepresyjnych, lub innych, wpływających na wzrost serotoniny zauważysz u siebie podobne objawy, nie wahaj się i niezwłocznie zgłoś się po poradę personelu medycznego, by sprawdzić, czy nie jest to właśnie zespół serotoninowy. W skrajnych przypadkach ordynowane jest leczenie antagonistami receptorów serotoninowych. Ważnym elementem jest też leczenie objawowe.