Stała praca biurowa niestety nie jest optymalnym wyborem dla zdrowia, ze względu na małą ilość ruchu, długie pozostawanie w tej samej pozycji, a nierzadko też sporą ekspozycję na stres. Gdy prowadzimy taki tryb pracy lub gdy zatrudniamy pracowników o takim charakterze warto zwracać uwagę na pewne, z pozoru drobne elementy, wpływające na ogólną ergonomię. Jak wiadomo (mam nadzieję), lepsze samopoczucie i zdrowie pracownika, to świeższy umysł, sprawniejsze rozwiązywanie problemów i większa produktywność. W tym artykule skupimy się konkretnie na roli okien w biurze i ekspozycji na światło dzienne.

Światło a cykl dobowy

Coraz powszechniejsza jest wiedza o tym, że jasne światło wieczorem (szczególnie niebieskie spektrum barw) zaburza cykl produkcji melatoniny i pogarsza jakość snu. Warto jednak pamiętać, że zmienność światła jest ważna na całej przestrzeni dnia, nie tylko wieczorem. Światło słoneczne odgrywa ważną rolę w regulacji rytmów dobowych. Ekspozycja na jasne, dzienne światło ma wpływ na aktywację trybu czuwania – dodaje energii i nastraja nas do działania.

Z badań na szczurach wiadomo, że chroniczny niedobór światła skutkuje degeneracją neuronów monoaminergicznych oraz prowadzi do rozwinięcia symptomów charakterystycznych dla depresji. Obecnie wiemy, że dobre samopoczucie i stan zdrowia pracownika bezpośrednio przekładają się na jego produktywność, skutkując mniejszą ilością dni spędzanych na zwolnieniu oraz większą motywacją i zaangażowaniem w wykonywane czynności. Dla przykładu, w badaniu na pielęgniarkach odnotowano, że pracując na zmianach, w których chociaż przez 3 godziny ma się kontakt ze światłem słonecznym, niższe są poziomy stresu oraz wzrasta subiektywna satysfakcja z pracy.

Co mówią badania o obecności okien w pracy?

Pod lupę weźmiemy badanie, którego wyniki opublikowano w 2014 roku. Zaangażowano do niego 49 pracowników biurowych – 27 pracujących w warunkach bez okien (pomieszczenie bez żadnego okna lub stanowisko pracy w dużej odległości od okna) oraz 22 pracujących w pobliżu okna/okien. Wszyscy pracowali w godzinach 8:00-17:00. Uczestnicy badania dostali jedynie ogólnikową informację czego będzie dotyczyć badanie, tzn. że badany jest wpływ otoczenia w pracy na ich zdrowie, bez informacji że chodzi konkretnie o obecność okien i ekspozycję na światło. U części z nich przeprowadzano też pomiary aktygrafem, monitorującym poziom aktywności w ciągu dnia i nocy (aktygrafia). Każdemu z uczestników sprawdzano też poziom zadowolenia z życia i jakości snu.

W rezultatach zanotowano, że osoby z odpowiednim kontaktem ze światłem dziennym w pracy miały większą aktywność aktywność w ciągu dnia (z pomiarów aktygrafem), lepsze wyniki w kwestionariuszach określających poziom jakości życia oraz lepszy i dłuższy sen. Osoby bez dostępu do okien miały za to większe problemy z funkcjonowaniem społecznym, kondycją mentalną i mniej witalności.

Okna w miejscu pracy

Podsumowanie

Zarówno ilość, jak i timing ekspozycji na światło mają ogromne znaczenie dla regulacji rytmów dobowych. Zaburzenie naturalnego paternu ekspozycji na światło w ciągu dnia oraz liczne „zanieczyszczenia” sztucznym światłem są poważnym problemem, ponieważ dotyczą praktycznie każdego z nas, a wywołują niebagatelny wpływ na ogół zdrowia. Jako, że w pracy niestety spędzamy znaczną część życia, powinniśmy dbać o to, by nie zaburzała nam rytmu dobowego jeszcze bardziej.

Informacje wyciągnięte z tego badania, ale i z licznych pozostałych badań z tej dziedziny, powinny być brane pod uwagę zarówno przez pracowników, jak i przez osoby planujące architekturę przestrzeni biurowych.

Źródło:

Boubekri M, Cheung IN, Reid KJ, Wang CH, Zee PC. Impact of windows and daylight exposure on overall health and sleep quality of office workers: a case-control pilot study. J Clin Sleep Med 2014;10(6):603-611.

To może Cię zainteresować: