Soplówka jeżowata to mój ulubiony z suplementacyjnych grzybów. Spośród innych, popularnych grzybków leczniczych, ten ma najwyraźniejsze działanie nootropowe. Inne grzyby działają bardziej na zdrowie ogólne, łagodząc stany zapalne itp., ale raczej nie dają wyraźnych efektów nootropowych, które będziemy w stanie zauważyć gołym okiem. Soplówka (zwana też Lion’s Mane) może długofalowo wspomagać regenerację mózgu, a część efektów da się wyczuć już przy pierwszych porcjach.

 

ekstrakt grzyba Lion's Mane - Solve Labs 100g

Czym jest Lion’s Mane?

Lion’s Mane oznacza po polsku lwią grzywę, co świetnie obrazuje wygląd tego grzyba, który ujrzycie na załączonej fotografii. Był używany w tradycyjnym lecznictwie, głównie jako immunomodulator i środek na poprawę kondycji umysłu (coś dla nas!). Wywodzi się z tradycji dalekiego wschodu — Chin i Japonii, ale był używany też przez ludy indiańskie. Soplówka jako grzyb pasożytniczy rośnie na starych pniach drzew na dolnych częściach, blisko runa leśnego. Znaleźć go można głównie w lasach liściastych.

całe grzyby lion's mane w misce
Tak wygląda świeży grzyb Lion’s Mane. Trochę dziwny, nie?

Soplówka jeżowata jest używana nie tylko jako suplement, ale składnik potraw. Tak jak i grzyby, które znamy z naszych polskich lasów, Soplówka również ma atrakcyjne walory kulinarne i obfituje w białko.

Inne nazwy: Hericium Erinaceus, Monkey’s Head, Old Man’s Beard, Yamabushitake, Soplówka jeżowata, Lion’s Mane mushroom.

Składniki aktywne

Skład chemiczny grzyba Lion’s Mane tworzą między innymi: polisacharydy (beta-glukany), hericenony i erinacyny, liczne sterole, pochodne orcynolu.

Wykazano, że jego bioaktywne składniki wyekstrahowane z owocnika lub grzybni mają właściwości przeciwutleniające, przeciwcukrzycowe, przeciwnowotworowe, przeciwzapalne, przeciwdrobnoustrojowe, przeciwhiperglikemiczne i hipolipidemiczne. Bywają stosowane też w leczeniu zaburzeń poznawczych, choroby Alzheimera, choroby Parkinsona, udaru niedokrwiennego i starczowzrostu.

Hericenony

Hericenony

Hericenony to aromatyczne związki ekstrahowane z owocników Hericium erinaceus i jedno z największych dobrodziejstw tego grzyba. Zidentyfikowano 11 różnych hericenonów oznaczonych literkami od A do K. Spośród nich 4 mają działanie stymulujące NGF — C, D, E i H, przy czym ostatni jest najsilniejszy i najbardziej znaczący.

Erinacyny

Erinacyny

Erinacyny są izolowane głównie z grzybni, jednak ericenony A i B występują również w owocnikach. Należą do grupy diterpenoidów cyjatynowych i wykazano, że indukują syntezę NGF. Obecnie zidentyfikowano 15 różnych erinacyn, w tym erinacyny A-K, P, Q i S. Spośród wszystkich odkrytych tylko erinacyny A-I mają zdolność do nasilania syntezy NGF, choć mechanizmy kryjące się za tym działaniem nie są jeszcze znane. Możliwe, że w kontekście nasilenia syntezy NGF odgrywają nieco silniejszą rolę niż hericenony.

Beta-glukany

Beta-glukany

Beta-glukany to najbardziej znaczące dla nas polisacharydy zawarte w grzybach. Występują we wszystkich grzybach leczniczych. Działanie immunostymulujace jest w głównej mierze zasługą właśnie beta-glukanów. Mają też działanie prebiotyczne, czyli odżywiają nasz jelitowy mikrobiom.

uprawa soplówki jeżowatej
A tak wygląda komercyjna uprawa Soplówki jeżowatej. Owocniki wyrastają z worków zawierających podkład dla grzybni.

Mechanizm działania i efekty

Grzyb Lion’s Mane część efektów dzieli z pozostałymi grzybami witalnymi, ale ma też kilka właściwości wyjątkowych dla siebie, które czynią go niezwykle atrakcyjnym dla chcących wspomóc kondycję mózgu. Sprawdź, czy działanie soplówki jeżowatej przemówi również do Ciebie.

Wpływ na neurogenezę i regenerację połączeń synaptycznych

Wizytówką Soplówki jeżowatej jest wpływ na neurogenezę, za sprawą podnoszenia stężenia czynnika wzrostu neuronów — NGF (nerve-growth factor). Wzrost ekspresji mRNA dla NGF notowany jest w hipokampie, który dla przypomnienia jest jednym z dwóch rejonów mózgu, które w dorosłym życiu nadal mogą ulegać neurogenezie. Dużo NGF to także sprawne tworzenie nowych połączeń synaptycznych w mózgu oraz regeneracja połączeń, które były obecne wcześniej, ale uległy uszkodzeniu. Czynnik ten lubi zmniejszać swoje stężenia pod wpływem postępującego starzenia się organizmu. Jest to jeden z powodów częstszego rozwoju chorób neurodegeneracyjnych i demencji u seniorów. Zauważono również, że Lion’s Mane stymuluje mielinizację neuronów, co zapewnia im lepszą mechaniczną ochronę. Grzyb ten nie jest obojętny również wobec lubianego przez nas czynnika BDNF. W badaniach przedklinicznych na myszach wykazano, że składniki aktywne soplówki mogą przywracać normalne stężenia BDNF w hipokampie po jego obniżeniu przez chroniczny stres.

Wpływ na ochronę mózgu

Ten aspekt częściowo pokrywany jest wcześniejszym podpunktem, jednak jest jeszcze aspekt neuroprzekaźnikowy. W badaniach laboratoryjnych zauważono, że ekstrakty soplówki jeżowatej zapobiegają nadmiernej aktywacji neuronów przez glutaminian, co wskazuje na działanie neuroprotekcyjne. Nie stwierdzono wpływu na receptory GABA ani serotoniny. Wpływ na zahamowanie pobudliwości wynika natomiast z hiperpolaryzacji błon komórkowych. Grzyb Soplówka jeżowata może też potencjalnie redukować płytki amyloidowe w mózgu, co oznacza mniejsze ryzyko choroby Alzheimera.

e-book - Nootropy. Z czym to się je?

Wpływ na pamięć

Na zwierzęcym modelu choroby Alzheimera zauważono poprawę aktywności ruchowej oraz wzrost aktywności układu cholinergicznego – podnosiły się stężenia acetylocholiny i acetylotransferazy cholinowej, zarówno w surowicy, jak i w podwzgórzu. Zauważano także, że Lion’s Mane zapobiegał pogorszeniu krótkotrwałej pamięci przestrzennej i pamięci wzrokowej.

W badaniu (podwójnie zaślepione i kontrolowane placebo) na ludziach w wieku 50-80 lat (populacja japońska, obu płci) z łagodnymi objawami demencji, sprawdzono jak Lion Mane wpływa na funkcje kognitywne. W grupie aktywnej przyjmowano 3 razy dziennie po 1 g grzyba (4 tabletki po 250 mg). Podczas kontroli od 4 do 16 tygodnia suplementacji notowano poprawę zdolności kognitywnych. Niestety, na 4 tygodnie po zaprzestaniu suplementacji efekty już wyraźnie opadły, choć nadal były lepsze niż w grupie kontrolnej.

 

HealthLabs ShroomMe Lion's mane + Chaga - ekstrakty grzybów leczniczych

 

Wpływ na samopoczucie

W innym badaniu na ludziach (tym razem tylko kobiety) podawano Lion’s Mane w formie… ciasteczek! Dzienna porcja ciasteczek zawierała 2 g soplówki. Grupa placebo dostawała ciasteczka bez grzyba. W tym badaniu stwierdzono działanie przeciwdepresyjne i przeciwlękowe już po 4 tygodniach stosowania.

W badaniach na modelu zwierzęcym zasugerowano, że potencjał przeciwdepresyjny wynika m.in. z właściwości przeciwzapalnych, gdyż stany zapalne w mózgu są jednym z domniemanych mechanizmów rozwoju depresji. Konkretniej działanie to przypisuje się substancji zwanej amycenon, zawartej w soplówce jeżowatej. Dowiedziono, że wpływa ona na redukcję stężeń TNF-alfa, przy czym jednocześnie zwiększa poziom przeciwzapalnego IL-10. Na samopoczucie bez wątpienia ma też wcześniej wspomniany wpływ na neurogenezę w hipokampie. Jest to rejon mózgu mocno zaangażowany w przetwarzanie emocji i stanach depresyjnych zauważane jest pogorszenie jego kondycji. Wsparcie stanu hipokampu pozwala odwrócić objawy depresji i jest jednym z celów dla leków przeciwdepresyjnych.

W badaniu klinicznym, którego wyniki opublikowano w 2019 roku, zbadano wpływ H. erinaceus na lęki, depresję, napady objadania się i zaburzenia snu u 77 ochotników ze wskaźnikiem masy ciała (BMI) ≥ 25 kg/m2, których średnia wieku wynosiła 53,2. Do badania zrekrutowano uczestników z nadwagą lub otyłością, którzy uzyskali wynik pozytywny w jednym lub więcej zastosowanych testach: (Zung’s Depression Self-Assessment Scale, Zung’s Anxiety Self-Assessment Scale, Symptom Checklist-90, binge eating scale (BES)). Uczestnicy grupy interwencyjnej H. erinaceus otrzymywali codziennie przez 8 tygodni trzy kapsułki zawierające 80% ekstraktu z grzybni i 20% ekstraktu z owocnika soplówki jeżowatej. Odkryli, że soplówka znacząco zmniejszyła depresję i lęki, a także osłabiła objawy zaburzeń snu po 8 tygodniach stosowania. Obserwacja była powiązana ze wzrostem obwodowego pro-BDNF i stosunku pro-BDNF/BDNF. Metodologia jednak nie była idealna, ze względu na brak konfrontacji wyników ze stosowaniem kapsułek placebo.

W badaniach na zwierzętach zauważono też, że duże dawki ekstraktu soplówki jeżowatej były w stanie przywrócić stężenia monoamin (serotonina, dopamina, noradrenalina) w hipokampie do optymalnych, po ich obniżeniu w wyniku stresu. Nie znamy jeszcze mechanizmów za tym stojących ani faktycznego znaczenia dla człowieka przy stosowaniu przeciętnych dawek w suplementacji.

Ogólnie Soplówka jeżowata wydaje się świetnym narzędziem do wspomagania standardowych kuracji przeciwdepresyjnych, jednak wymagane są w tej sprawie jeszcze dodatkowe badania.

waza z zupą z grzybów lion's mane

Wpływ na immunologię

Z działań dodatkowych, w mniejszym stopniu związanych z mózgiem, bez wątpienia należy wymienić wpływ na odporność. Podobnie jak inne lecznicze grzyby, Lions Mane obfituje w polisacharydy, które bardzo wyraźnie wpływają na modulację układu odpornościowego. Z bardziej szczegółowych informacji – może wpływać na stymulację cytokin należących do ramienia Th1 układu odpornościowego. Ten i kilka innych, pomniejszych działań wpływają też na opinię, że niekiedy soplówka może korzystnie działać na hamowanie rozwoju nowotworów.

Inne działania

Lion’s Mane ma także działanie antybakteryjne, może trochę usprawniać krążenie krwi, przeciwdziałać nadciśnieniu, poprawiać lipidogram i kilka innych, subtelnych działań dla poprawy zdrowia ogólnego. Są przesłanki wskazujące na ochronne działanie dla wątroby i korzystny wpływ na jelita i żołądek. Niektórzy głównie ze względu na wspomaganie układu pokarmowego sięgają po suplementy z soplówką. Niekiedy Lion’s mane dołączany jest też do bardziej kompleksowych kuracji anti-aging, co moim zdaniem jest bardzo dobrą praktyką.

Właściwości Lion’s Mane w podsumowaniu:

  • immunomodulacja
  • redukcja stanów zapalnych
  • poprawa kognicji – lepsza pamięć i koncentracja
  • poprawa samopoczucia, redukcja stresu i lęków
  • korzystny wpływ na układ krążenia
  • regeneracja i ochrona mózgu

Skutki uboczne, dawkowanie

Niekiedy Lion’s Mane może powodować pewien dyskomfort skórny – głównie swędzenie. Może to wynikać ze sprawnego wzrostu NGF i zwiększania wrażliwości nerwów obecnych w skórze. Należy wtedy zredukować dawkę do dobrze tolerowanego poziomu.

Dobrze działające i zazwyczaj stosowane dawki to 500-1000 mg ekstraktu jednorazowo (ale bardziej 1000) lub 3-5 g sproszkowanego grzyba. Takie dawki mogą być powtarzane 2 lub 3 razy dziennie, zależnie od potrzeb. Lion’s Mane rewelacyjnie wręcz komponuje się z kawą, a szczególnie w formie ekstraktu, który jest lepiej rozpuszczalny w wodzie.

zdjęcie trzech produktów z grzybem lion's mane marek Solve Labs, NatVita i Nanga
Suszona soplówka jeżowata Nanga, sproszkowany grzyb NatVita, ekstrakt Lion’s Mane Solve Labs.

Moja opinia o Soplówce jeżowatej

Początkowo sceptycznie podchodziłem do Lion’s Mane, ale jednak skusiłem się na małą ilość ekstraktu na próbę. Już po pierwszej kawie z dodatkiem tego grzyba zmieniłem zdanie 😉 Działanie było naprawdę fajnie wyczuwalne — wzrost klarowności myślenia, większa i „czystsza” energia i motywacja. Bardzo lubię i często polecam. Właściwości soplówki wspomagają działanie kawy, ale sama w sobie nie jest stymulantem, więc nie będzie powodować problemów ze snem, ani z drżeniem rąk czy wzrostem ciśnienia. Synergia tutaj polega na wsparciu dodatkowych mechanizmów, a nie wzmocnieniu stymulacji.

Składniki Lion’s Mane nasilają neuroplastyczność i wspomagają różnicowanie komórek macierzystych w hipokampie, co daje idealne warunki do nauki i rozwoju. Ten grzyb jest jednym z najfajniejszych suplementów, jakie można wykorzystać, by osiągnąć taki efekt. Najlepiej spróbujcie i wyróbcie sobie własne opinie o Lion’s Mane. Polecam każdemu, moim zdaniem warto!

Soplówka jeżowata jako dodatek do napojów

Ekstrakty tego grzyba rewelacyjnie pasują do kawy. Wystarczy wsypać miarkę do kubka ciepłej kawy i zamieszać i od razu można się cieszyć mega nootropową kawą. Są też jednak warianty dla osób, które za kawą nie przepadają lub chcą korzystać z właściwości Lion’s Mane również na wieczór. Otóż ekstrakt soplówki z powodzeniem można dodawać również do kakao lub herbaty, co sprawdzi się równie dobrze, jak w kawie, a także nie wpływa znacznie na smak napoju i go nie psuje. Opcjonalnie można też stosować go jako składnik zdrowych koktajli owocowych.

Gdzie kupić Lion’s Mane?

Świetny ekstrakt Lion’s Mane w proszku dostaniecie w sklepie Solve Labs. Bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie, więc jest rewelacyjny do „grzybowej kawy„. Ponadto w badaniu jakości wykazano aż 45% stężenia beta-glukanów, co jest rewelacyjnym wynikiem.

Jeśli szukasz gotowego mixu Lion’s Mane z Chaga, to warty uwagi jest produkt marki HealthLabs Care. Możesz zdobyć go 10% taniej używając kodu GRANANERWACH10.

Ekstrakty.com również ma ekstrakt 20% w swojej ofercie. Jeśli nie ekstrakt, to do rozważenia jest też sproszkowany grzyb od NatVita. W ostateczności kapsułki Swansona.

W USA dostać można także dość drogi preparat Amyloban® 3399, zawierający patentowany ekstrakt Amycenone®, który jest standaryzowany 0,5% hericenonów i 6% amylobanu. Jest to dużo bardziej precyzyjna standaryzacja niż na polisacharydy, dlatego ten preparat jest coraz częściej wykorzystywany w badaniach klinicznych nad grzybem Hericium Erinaceus.

Źródła:

  • Mori K et al. „Nerve growth factor-inducing activity of Hericium erinaceus in 1321N1 human astrocytoma cells.” Biol Pharm Bull. 2008 Sep;31(9):1727-32.
  • Mykhaylo G. Moldavan et al. „Neurotropic and Trophic Action of Lion’s Mane Mushroom Hericium erinaceus (Bull.: Fr.) Pers. (Aphyllophoromycetideae) Extracts on Nerve Cells in Vitro” International Journal of Medicinal Mushrooms 9(1):15-28 · January 2007
  • Junrong Zhang et al. „The Neuroprotective Properties of Hericium erinaceus in Glutamate-Damaged Differentiated PC12 Cells and an Alzheimer’s Disease Mouse Model” Int J Mol Sci. 2016 Nov; 17(11): 1810.
  • Federico Brandalise et al. „Dietary Supplementation of Hericium erinaceus Increases Mossy Fiber-CA3 Hippocampal Neurotransmission and Recognition Memory in Wild-Type Mice” Evid Based Complement Alternat Med. 2017;
  • Mori K et al. „Improving effects of the mushroom Yamabushitake (Hericium erinaceus) on mild cognitive impairment: a double-blind placebo-controlled clinical trial.” Phytother Res. 2009 Mar;23(3):367-72
  • Nagano M, et al. „Reduction of depression and anxiety by 4 weeks Hericium erinaceus intake.” Biomed Res. (2010)
  • Yao W et al. „Effects of amycenone on serum levels of tumor necrosis factor-α, interleukin-10, and depression-like behavior in mice after lipopolysaccharide administration.” Pharmacol Biochem Behav. 2015 Sep;136:7-12.
  • Tanaka A, Matsuda H „Expression of nerve growth factor in itchy skins of atopic NC/NgaTnd mice.” J Vet Med Sci. 2005 Sep;67(9):915-9.
  • Chong PS, Fung ML, Wong KH, Lim LW. Therapeutic Potential of Hericium erinaceus for Depressive Disorder. Int J Mol Sci. 2019;21(1):163. Published 2019 Dec 25.