Bezsenność to okropna przypadłość, a jej skutki są o wiele bardziej dotkliwe, niż można by przypuszczać. Conocne problemy z zaśnięciem sprawiają, że kompletnie tracimy energię do funkcjonowania w dzień, a to nierzadko odbija się na życiu prywatnym i zawodowym. Na niedoborze snu cierpi również wiele innych parametrów — wzrasta ciśnienie krwi, pogarsza się tolerancja glukozy, szaleje lipidogram. Z bezsennością bez wątpienia trzeba walczyć, choć jej przyczyny nie zawsze są łatwe do zlokalizowania. Celem tego artykułu jest nakreślenie najczęstszych winowajców bezsenności.

Co powoduje bezsenność?

Potencjalnych przyczyn jest wiele. Poniżej postaram się przedstawić te najpowszechniejsze, które jednak czasem umykają naszej uwadze.

  • Nadużywanie kawy i kofeiny (a także innych używek) – kofeina ma działanie stymulujące i hamujące zmęczenie, więc z definicji powinna zaburzać sen. Interesująca jest kwestia osobniczych różnic w tolerancji kofeiny – zmiana wariantu genu, który koduje enzym rozkładający kofeinę, może wydłużyć jej działanie nawet o kilka godzin! Takie osoby będą szczególnie predysponowane do zaburzeń snu, gdy będą przyjmować kofeinę w nadmiarze lub w zbyt późnych porach. Zasadniczo warto przyjąć, że po godzinie 16tej kawę lepiej sobie odpuścić.
  • Wieczorna ekspozycja na niebieskie światło – światło słoneczne jest ściśle związane z regulacją rytmu dobowego, a w tym hormonów i neuroprzekaźników, które umożliwiają sen lub czuwanie. Główną bohaterką tutaj jest melatonina. Jej uwalnianie jest blokowane przez niebieskie barwy światła. Niebieskie spektrum jest obecne w świetle słonecznym, ale też w tym emitowanym przez ekrany telefonu i komputera. Wbijając wzrok w ekran po zmroku, tak jakby sztucznie przedłużamy sobie dzień, zaburzając swój biologiczny zegar. Wiedzieliście, że jasne światło wieczorem przesuwa rytm wydzielania melatoniny nawet bardziej niż kofeina?!
  • Praca zmianowa – system, który okropnie odbija się na całości zdrowia, od jakości snu zaczyniając. Prowadząc tak nieregularny tryb życia, wprowadzamy ekstremalny zamęt do naszego rytmu dobowego. Brak problemów ze snem przy pracy zmianowej jest rzadkością.
  • Nadmiar stresu w życiu codziennymreakcja stresowa wiąże się ze wzrostem hormonów, która mocno pobudzają mózg i ciało. Przewlekły stres stawia nas w gotowości na dużo dłuższe godziny, niż potrzebujemy, przez co organizm wieczorem nie ma możliwości wyhamowania, wyciszenia się i przejścia w tryb odpoczynku.
  • Wieczorne treningi – intensywna aktywność fizyczna znacząco podnosi kortyzol i katecholaminy, a gdy trening wykonujemy późnym wieczorem, to jest możliwość, że ich poziomy nie zdążą opaść, zanim położymy się do łóżka.
  • Bezdech senny – to już nieco poważniejsze zaburzenie zdrowotne, przy którym konieczna jest interwencja lekarza specjalisty. By zdiagnozować bezdech senny, przeprowadza się badanie polisomnograficzne w trakcie snu, które określa jego jakość i częstotliwość wybudzeń. Choroba ta polega na częstym zatrzymaniu oddechu podczas snu, co powoduje wybudzenia, by zaczerpnąć trochę powietrza.

Znasz jeszcze jakieś czynniki, które mogą powodować bezsenność? Podziel się w komentarzu!