W medycynie wykorzystuje się multum substancji pochodzących od grzybów. Zdecydowana większość z nich to te mikroorganizmy, a grzybów wielkowocnikowych jest zaledwie garstka. Jednym z nich jest grzyb Maitake, popularny w użyciu zarówno kulinarnym, jak i leczniczym. Jest to też jeden z tych najlepiej przebadanych. Sprawdźmy, co warto wiedzieć o grzybach Maitake.
Grzyby Maitake – co warto o nich wiedzieć?
Maitake (Grifola frondosa), po polsku Żagwica listkowata, to jadalny grzyb z rodziny żagwiowców ceniony za wspaniały wpływ na zdrowie człowieka. Najwięcej uwagi poświęca się działaniu immunomodulującemu i przeciwnowotworowemu.
Żagwica uznawana jest za smaczny grzyb o słodkim i umami smaku, co wynika głównie z wysokiej zawartości trehalozy, aminokwasów (glutaminianu i asparaginianu) oraz 5′-nukleotydów. Walory smakowe są na tyle atrakcyjne, że niekiedy proszek z suszonego grzyba stosuje się jako smakowy dodatek do potraw.
Rośnie na korzeniach i pniach drzew liściastych, dla nich ma pasożytniczy charakter. W Polsce występuje, jednak niezwykle rzadko i podlega częściowej ochronie, a zbiór jej owocników jest niezgodny z prawem. Naturalnie obficie występuje w Japonii, USA, Kanadzie.
Nazwa Maitake: po japońsku mai oznacza taniec, a take znaczy grzyb.
Inne nazwy Żagwicy listkowatej: sheep’s head (owcza głowa), king of mushrooms (król grzybów), hen-of-the-woods, cloud mushroom.
Właściwości zdrowotne grzybów Maitake
Grifola frondosa to jeden z najlepiej znanych grzybów leczniczych, który w ostatnich kilkudziesięciu latach został przebadany na wiele sposobów, również w wielu badaniach na ludziach.
Kluczowe składniki grzybów Maitake:
- polisacharydy, w tym beta-glukany
- frakcja D (D-fraction)
- proteiny, glikoproteiny, peptydy
- sterole
- minerały (K, P, Na, Ca, Mg)
- witamina D2 (ergokalcyferol)
Polisacharydom z Maitake przypisuje się działania: immunomodulujące, przeciwnowotworowe, przeciwwirusowe, przeciwcukrzycowe, przeciwzapalne. Niektóre składniki mają też działanie przeciwutleniające.
Działanie antynowotworowe i immunomodulujące
Po raz pierwszy właściwości antynowotworowe zauważono już w 1980 roku, stosując ekstrakt wodny z owocników grzyba Maitake. Te zasługi przypisano głównie frakcji D, czyli kompleksowi beta-glukanów z białkami. Następnie zaczęto ten składnik grzyba intensywnie badać i stopniowo wprowadzać na rynek komercyjny.
Badania przeprowadzone w ciągu ostatnich 30 lat sugerują, że istnieją trzy możliwe sposoby, dzięki którym G. frondosa wywiera działanie przeciwnowotworowe:
- ochrona zdrowych komórek,
- zapobieganie przerzutom guza,
- hamowanie wzrostu guza.
Innymi słowy, grzyb Maitake może zwalczać nowotwory zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio poprzez wzmacnianie układu odpornościowego.
Frakcje polisacharydów z Maitake zostały nawet zatwierdzone do stosowania u ludzi w ramach immunoterapii i terapii uzupełniającej podczas stosowania chemio- lub radioterapii.
Działanie przeciwcukrzycowe
Zauważono, że Maitake działa hipoglikemicznie – może obniżać poziom glukozy we krwi. W badaniach na zwierzętach efekt był widoczny między 2 a 4 tygodniem od wdrożenia suplementacji. Efekt wynika głównie z wpływu na aktywność insuliny i jej ścieżek sygnalizacyjnych.
Wpływ na mikrobiom jelitowy
Ostatnio coraz więcej danych wskazuje, że część efektów Maitake wynika z jego wpływu na modulację mikroflory jelitowej. Wynika to m.in. z obfitej zawartości polisacharydów, które mają działanie prebiotyczne – stanowią pożywkę dla bakterii jelitowych. Modulacja składu mikrobiomu jelitowego wpływa na większość z właściwości Maitake, jakie zauważano w badaniach.
Suplementacja grzyba Maitake
U nas Maitake nie jest tak popularny w monosuplementacji, jak np. Soplówka jeżowata, czy Reishi. Jest za to często wykorzystywany w kompleksach grzybów, które są ukierunkowane albo na ogólne wzmocnienie organizmu, albo konkretnie na wsparcie układu odpornościowego.
Podobnie jak w przypadku innych grzybów leczniczych, Maitake spotykany jest na rynku w postaci ekstraktów 10:1-15:1 lub ekstraktów 30% polisacharydów, czasem również ze standaryzacją na beta-glukany.
Źródła:
Wu JY, Siu KC, Geng P. Bioactive Ingredients and Medicinal Values of Grifola frondosa (Maitake). Foods. 2021;10(1):95. Published 2021 Jan 5. doi:10.3390/foods10010095
