Fukoksantyna – spalacz tłuszczu z wodorostów 

Wodorosty uchodzą za zdrową żywność, a niektóre z nich reklamowane są nawet jako superfoods. Flagowe przykłady to spirulina i chlorella. Wodorosty nie tylko produkują dla świata ogromną ilość tlenu, ale i zawierają wiele substancji aktywnych, których konsumpcja przynosi ludziom ciekawe efekty. Jedną z takich substancji jest fukoksantyna.

Czym jest fukoksantyna?

Fukoksantyna (ang. fucoxanthin) to naturalny, ciemnoczerwony barwnik z grupy ksantofili występujący w algach, takich jak Undaria pierzastodzielna (Undaria pinnatifida), którą być może znasz jako Wakame, składnik kuchni japońskiej. Inne, naturalne źródła fukoksantyny obejmują ogólnie algi morskie: brunatnice, okrzemki i złotowiciowce. Fukoksantyna należy do substancji wykazujących silne działanie przeciwutleniające. Wśród właściwości fukoksantyny wymienia się najczęściej działanie przeciwcukrzycowe, zapobiegające otyłości i antynowotworowe.

Jest karotenoidem, więc należy do tej samej grupy substancji co luteina, zeaksantyna, astaksantyna, beta-karoten itp. W świecie wodorostów fukoksantyna jest popularnym i obficie występującym składnikiem. Szacuje się, że produkcja fukoksantyny obejmuje ponad 10% całkowitej produkcji karotenoidów w naturze.

W organizmie fukoksantyna metabolizuje do fukoksantynolu, a następnie do amarouciaksantyny A.

Działania fukoksantyny na ludzki organizm

Zerknijmy do badań dotyczących fukoksantyny. Jest ich całkiem sporo, szczególnie tych przedklinicznych.

Działanie antyoksydacyjne

Zaczniemy od absolutnej podstawy. Większość prozdrowotnych substancji bezpośrednio lub pośrednio działa przeciwutleniająco. Tak jest też w przypadku fukoksantyny, co potwierdzają liczne badania. Działanie fukoksantyny wobec wolnych rodników polega na hamowaniu powstawania wewnątrzkomórkowych reaktywnych form tlenu, uszkodzeń DNA i apoptozy indukowanej przez H2O2, prawdopodobnie ze względu na zdolność fukoksantyny do zwiększania katalazy. Wykazano, że fukoksantyna i fukoksantynol wykazują skuteczność podobną lub większą niż alfa-tokoferol.

Działanie regulujące metabolizm i redukujące tkankę tłuszczową

Zapewne większość trafiających tutaj czytelników będzie zainteresowana wpływem fukoksantyny na tkankę tłuszczową. Nic dziwnego! Wspomagacze odchudzania, które nie stymulują układu nerwowego to rzadkość.

Cały temat zaczął się od obserwacji, że Undaria pinnatifida zmniejszała u szczurów ilość brzusznej tkanki tłuszczowej. Również u myszy, nawet przy bardzo małej dawce fukoksantyny zauważano mniejszą akumulację podskórnej tkanki tłuszczowej, mniejszą masę ciała i mniejszą wielkość adipocytów. Co ciekawe, dzięki fukoksantynie wzrastała brunatna tkanka tłuszczowa.

Stwierdzono, że fukoksantyna polepszała profil lipidowy osocza i wątroby, masę tkanki tłuszczowej, metabolizm cholesterolu w wątrobie, syntezę kwasów tłuszczowych i wchłanianie lipidów. Ponadto fukoksantyna istotnie obniżała ekspresję mRNA PPARγ i aktywność wątrobowej fosfohydrolazy fosfatydanowej oraz znacząco zwiększała ekspresję mRNA oksydazy acylo-coA 1 związanej z β-oksydacją, palmitoilu i PPARα.

Potencjalny efekt przeciwdziałający otyłości może wynikać z poprawy poziomu adipokin w osoczu (np. obniżony poziom leptyny i podwyższony poziom adiponektyny), zmniejszenia aktywności różnych enzymów lipogennych i produkcji tłuszczu, zwiększenia aktywności β-oksydacji kwasów tłuszczowych i ekspresji genu UCP-1 w trzewnej tkance tłuszczowej, co sugeruje, że fukoksantyna może działać jako regulator metabolizmu lipidów w tkankach tłuszczowych. UCP-1 znane jest jako czynnik uczestniczący w termogenezie, a normalnie aktywne jest tylko w brunatnej tkance tłuszczowej. Fukoksantyna poniekąd wymusza jego aktywność także w białej tkance tłuszczowej (czyli w tej, której nie lubimy) i dzięki temu tak fajnie wpływa na redukcję tłuszczu i poprawę składu ciała.

Działanie neuroprotekcyjne

Z suplementacji fukoksantyną skorzysta również mózg, ponieważ jak donoszą badacze, ma ona działanie neuroprotekcyjne. Odkryto, że fukoksantyna łagodziła wtórne uszkodzenie mózgu wywołane przez TBI (traumatic brain injury), w tym deficyty neurologiczne, obrzęk mózgu i apoptozę neuronów. Badania in vitro pokazały zwiększoną przeżywalność neuronów i zmniejszenie ilości ROS (reaktywnych form tlenu). Dodatkowe analizy pokazały, że w przypadku TBI fukoksantyna działała neuroprotekcyjnie poprzez regulację szlaków Nrf2-ARE i autofagii Nrf2.

W badaniach na mysim modelu zaburzeń funkcji poznawczych wywołanych skopolaminą zauważono, że fukoksantyna ogranicza szkody poprzez ograniczanie wzrostu aktywności acetylocholinoesterazy (AChE) oraz spadku ekspresji BDNF. W kolejnych badaniach in vitro potwierdzono, że fukoksantyna działa jako inhibitor acetylocholinoesterazy (podobnie jak hupercyna A). Badacze sugerują, że w fukoksantynie drzemie potencjał do stosowania jako narzędzie w terapii choroby Alzheimera. Idzie to w parze z wcześniejszymi doniesieniami, że fukoksantyna osłabia wydzielanie prozapalnych cytokin, zmniejsza tworzenie reaktywnych form tlenu i podnosi poziom enzymów antyoksydacyjnych w eksponowanych na Aβ komórkach mikrogleju.

Fukoksantyna jako suplement diety

Suplementy z fukoksantyną są często stosowane do wspomagania spalania tkanki tłuszczowej. I super, bo jest to zdrowy wybór, w przeciwieństwie do mocnych stymulantów. Zazwyczaj po fukoksantynę (podobnie jak po forskolinę) sięga się, gdy są przeciwwskazania do stosowania stymulantów lub jako uzupełnienie innych spalaczy tłuszczu.

Jeśli już fukoksantyna występuje w suplementach, zazwyczaj jest w monopreparatach. Bardzo rzadko widuje się ją jako składnik kompleksowych, wieloskładnikowych preparatów.

Suplementacja fukoksantyną uznawana jest za bezpieczną. Jedyne co warto mieć na uwadze, że charakterystyczne dla karotenoidów jest to, że niekiedy w czasie suplementacji lekko wzrasta poziom cholesterolu, co może dotyczyć również fukoksantyny.

Dawkowanie fukoksantyny

Standardowy schemat dawkowania fukoksantyny to 2 lub 3 razy dziennie po 50 mg fukoksantyny.

Suplementacja fukoksantyny powinna mieć charakter ciągły. Należy ją przyjmować codziennie, by uzyskać pożądane efekty. Dobrą praktyką, która może potencjalnie zwiększać biodostępność fukoksantyny, jest przyjmowanie jej razem z tłuszczami.

Opinie na temat fukoksantyny

Jako że w kategorii suplementów wspomagających odchudzanie królują stymulanty, produkty takie jak fukoksantyna są wybierane rzadziej. Zazwyczaj fukoksantyna służy osobom, które nie mogą lub nie chcą stosować stymulantów, lub jako uzupełnienie standardowej suplementacji dla nasilenia efektów, ale bez dostarczania dodatkowej stymulacji układu nerwowego. Brak doraźnych efektów oznacza, że nie da się ocenić skuteczności fukoksantyny po jednorazowym przyjęciu ani nawet po kilku dawkach.

Skuteczność działania fukoksantyny można ocenić dopiero po dłuższym stosowaniu. Najlepiej nastawiać się na wydanie opinii najwcześniej po miesiącu, a optymalnie po 2-3 miesiącach stosowania.

Gdzie kupić fukoksantynę?

Zazwyczaj będzie to sklep z suplementami diety. Fukoksantyna jest raczej niszowym suplementem, więc wybór jest ograniczony. Produktem, który ja jestem w stanie polecić, jest Apollo’s Hegemony Fucoxanthin 90 kaps, który w każdej kapsułce zawiera 50 mg fukoksantyny z ekstraktu plechy Undarii pierzastodzielnej. Dostaniesz go w sklepie mz-store.pl, a po wpisaniu kodu GRANANERWACH skorzystasz z 10% rabatu na całe zamówienie.

Podsumowanie

Fukoksantyna wykazuje działanie ogólnie wzmacniające mechanizmy obronne organizmu i wspiera dążenie do homeostazy. Jest ciekawym karotenoidem, który może wspomagać pracę nad kompozycją sylwetki i poprawą zdrowia metabolicznego. Jest warta uwagi, szczególnie dla osób, które poszukują suplementów diety na spalanie tłuszczu, ale bez efektu stymulacji układu nerwowego. Potencjalne działanie neuroprotekcyjne, przeciwutleniające i przeciwzapalne jest poniekąd w gratisie. Jest to jeden z tych suplementów z kategorii spalaczy tłuszczu, które nie tylko nie szkodzą, ale wręcz mogą sprzyjać zdrowiu.

W aspekcie spalania tkanki tłuszczowej osobiście widzę fukoksantynę także jako towarzyszkę dla johimbiny lub rauwolscyny dla sprawniejszego spalania „opornej tkanki tłuszczowej” na dole brzucha, co lekko sugerują doniesienia o wpływie na ekspresję receptorów alfa w tkance tłuszczowej. Swego czasu był na synku suplement, który łączył w składzie właśnie fukoksantynę i rauwolscynę, a cieszył się bardzo dobrymi opiniami.

Źródła:

• Peng J, Yuan JP, Wu CF, Wang JH. Fucoxanthin, a marine carotenoid present in brown seaweeds and diatoms: metabolism and bioactivities relevant to human health. Mar Drugs. 2011;9(10):1806-28. doi: 10.3390/md9101806. Epub 2011 Oct 10. PMID: 22072997; PMCID: PMC3210606.
• Gammone MA, D’Orazio N. Anti-obesity activity of the marine carotenoid fucoxanthin. Mar Drugs. 2015 Apr 13;13(4):2196-214. doi: 10.3390/md13042196. PMID: 25871295; PMCID: PMC4413207.
• Zhang L, Wang H, Fan Y, Gao Y, Li X, Hu Z, Ding K, Wang Y, Wang X. Fucoxanthin provides neuroprotection in models of traumatic brain injury via the Nrf2-ARE and Nrf2-autophagy pathways. Sci Rep. 2017 Apr 21;7:46763. doi: 10.1038/srep46763. PMID: 28429775; PMCID: PMC5399453.
• Lin J, Huang L, Yu J, Xiang S, Wang J, Zhang J, Yan X, Cui W, He S, Wang Q. Fucoxanthin, a Marine Carotenoid, Reverses Scopolamine-Induced Cognitive Impairments in Mice and Inhibits Acetylcholinesterase in Vitro. Mar Drugs. 2016 Mar 25;14(4):67. doi: 10.3390/md14040067. PMID: 27023569; PMCID: PMC4849071.