W temacie leków zatwierdzonych przez FDA do leczenia depresji od wielu, wielu lat nie działo się nic nowego. Od pewnego czasu w napięciu obserwowaliśmy badania nad terapeutycznym działaniem ketaminy w przypadkach lekoopornej depresji. Efekty były fascynujące, ponieważ znaczna poprawa niekiedy pojawiała się już po kilku godzinach i utrzymywała nawet przez dwa tygodnie od jednorazowego wlewu dożylnego. Gorącym newsem ostatnich dni jest zatwierdzenie esketaminy w sprayu donosowym jako nowy lek przeciwdepresyjny.

Czym jest ketamina?

Ketamina jest popularną używką rekreacyjną z grupy dysocjantów. Używana jest też w weterynarii jako lek anestetyczny. Jest pochodną fencyklidyny. Głównym mechanizmem działania jest antagonizm receptorów NMDA, jednak ogólne spektrum działania jest bardzo szerokie, szczególnie gdy weźmiemy pod lupę nie tylko samą ketaminę, ale też jej poszczególne metabolity. Mówiąc o ketaminie zazwyczaj mamy na myśli formę racematu, który składa się z izomerów: esketaminy i arketaminy.

Ketamina w leczeniu depresji

Od pewnego czasu wzrasta ilość badań na temat przeciwdepresyjnego działania ketaminy. Pewne placówki w USA podejmowały się stosowania ketaminy off label we wlewach dożylnych, by pomóc pacjentom z depresją, którzy nie reagowali na inne formy leczenia. Teraz już wiemy, że będzie możliwe oficjalne stosowanie esketaminy w leczeniu depresji. Lek dostępny będzie w formie sprayu donosowego (Spravato), co jest bardziej praktyczną dla pacjentów formą podania, niż wlewy dożylne. Ale tylko trochę 😉 Każdą porcję i tak trzeba będzie przyjmować pod okiem lekarza z około dwugodzinną obserwacją po przyjęciu. Powody są dwa – działanie anestetyczne może doprowadzić do zaburzeń, które będą wymagały interwencji personelu medycznego, a drugi powód to możliwość rekreacyjnego nadużywania.

Zatwierdzenie ketaminy jest o tyle ważnym wydarzeniem, że do tej pory uwagę przykładano głównie do koncepcji monoaminergicznej rozwoju depresji i do niej zazwyczaj dopasowywano leczenie. Mechanizm ketaminy jest zgoła odmienny, dzięki czemu rozszerza się wachlarz narzędzi psychiatrów. Pacjenci z lekooporną depresją zyskują nowe możliwości. Po raz pierwszy do lecznictwa esketaminę wprowadzono w 1997 roku, więc 22 lata zajęło zgłębianie jej właściwości do stopnia, w którym postanowiono ogłosić ją lekiem przeciwdepresyjnym.

Wizja poprawy nastroju i wyjścia z depresji nie w ciągu tygodni, a kilku godzin jest szalenie atrakcyjna. Śmiało można powiedzieć, że dopuszczenie esketaminy do lecznictwa jest wydarzeniem przełomowym, które może wiele zmienić w psychiatrii. Z niecierpliwością wyczekujemy dalszych postępów!

Koszt leczenia depresji esketaminą

Niestety, zapowiadana cena esketaminy w leku Spravato w USA wydaje się być zaporowa dla zdecydowanej większości osób dotkniętych depresją. Koszt miesięcznej kuracji szacowany jest na kwotę pomiędzy $4,720 a $6,785! Na szczęście pojawiają się też informacje o możliwości częściowej refundacji.

https://www.fda.gov/NewsEvents/Newsroom/PressAnnouncements/ucm632761.htm

Od dłuższego czasu chodzi mi po głowie jakiś dłuższy, kompleksowy wpis o ketaminie, jej izomerach i metabolitach. Być może niebawem do tego przysiądę, są chętni do lektury? 😉