Wśród leków neurologicznych, które są dość mało popularne, ale intrygują składem i działaniem, Cerebrolizyna jest na szczycie listy. Jest to lek pozyskiwany ze… świńskich mózgów! Czy można obok tej informacji przejść obojętnie? 😉

Czym jest cerebrolizyna?

Cerebrolizyna to mieszanka peptydów i aminokwasów, ekstrahowana ze świńskich mózgów. W jej skład chodzą m.in. BDNF, NGF, GDNF, CNTF i wiele innych peptydów wpływających na rozwój i utrzymanie dobrej kondycji mózgu. Pobudza procesy regeneracyjne neuronów i sprzyja ich różnicowaniu. Zawarte w niej peptydy są podobne lub identyczne z tymi występującymi w ludzkim mózgu.

Lek Cerebrolysin® jest roztworem do iniekcji ze stężeniem 215,2 mg/ml. W aptece występuje w ampułkach o 3 różnych pojemnościach: 1 ml, 5 ml i 10 ml.

lek cerebrolysin w ampułkach

Mechanizm działania cerebrolizyny

W naszych mózgach działają związki peptydowe nazywane zbiorczo neurotrofinami. Ich funkcją jest stymulowanie rozwoju układu nerwowego i bieżąca konserwacja powstających w nim uszkodzeń. Obrazowo ujmując, jest to taka „mózgowa ekipa remontowa”. W pewnych sytuacjach ilość neurotrofin spada i mózg nie ma odpowiedniego wsparcia, co skutkuje szeregiem dokuczliwych objawów lub nawet rozwojem chorób neurologicznych. W innych sytuacjach (np. uraz, zatrucie) mogą powstawać uszkodzenia na tyle silne, że nasze własne rezerwy neurotrofin nie będą nadążać z naprawami. I właśnie w takich sytuacjach ma się sprawdzać cerebrolizyna, ponieważ dostarcza nam swoisty koktajl neurotrofin, które mają naśladować działanie tych endogennych. Pochodzą one od świń, ale większość jest identyczna z tymi ludzkimi, a reszta jest bardzo podobna, więc przyjmując cerebrolizynę zyskujemy po prostu „remontową grupę wsparcia”, dodatkowe moce przerobowe.

Cerebrolizyna działa przeciwutleniająco, przeciwzapalnie, hamuje proces apoptozy, zwiększa wychwyt glukozy do neuronów i wspomaga komunikację neuronalną. Działa ona regeneracyjnie i u podstaw, więc jak się można domyślać, efekty nie są widoczne jedynie w trakcie stosowania, a utrzymują się na długo po kuracji. Niekiedy stosuje się jedynie cykliczne kuracje podtrzymujące.

Przeczytaj też:

Zastosowanie w medycynie

W neurologii cerebrolizyna jest stosowana głównie w leczeniu po udarach, leczeniu zespołów otępiennych, demencji naczyniowej i Alzheimera oraz po urazach i wstrząśnieniach mózgu. Niektórzy lekarze neurologii wykorzystują cerebrolizynę off label u dzieci z różnymi zaburzeniami neurorozwojowymi, a według doniesień efekty bywają zadowalające.

Cerebrolizyna stymuluje odbudowę osłonek mielinowych na neuronach, co stwierdzono w badaniu na pacjentach ze stwardnieniem rozsianym na etapie remisji. W większości przypadków badacze i lekarze skupiają się na działaniu na mózg, jednak cerebrolizyna okazuje się skuteczna również w regeneracji nerwów obwodowych w różnych przypadłościach. Jako lek popularna jest szczególnie w krajach wschodniej Europy, Rosji i w Chinach. W badaniach skuteczność cerebrolizyny jest notowana, ale efektywność daniem badaczy nie zawsze była zadowalająca. Być może dlatego nie zdobyła odpowiednio szerokiej popularności w krajach zachodu. Niemniej, we względnie lekkich postaciach schorzeń niektórzy zachodni lekarze również z niej korzystają.

Działanie nootropowe

Cerebrolizyna od bardzo dawna jest stosowana off label w celach nootropowych, bez wskazań medycznych. Nie jest to oczywiście oficjalna praktyka, jednak osoby mocno zdeterminowane do farmakologicznego wspierania mózgu i tak chętnie się jej podejmują. Przeglądając doniesienia internautów z różnych zakątków sieci, działanie cerebrolizyny jest bardzo obiecujące, a niektórzy doświadczenia biohakerzy oceniają ją jako najlepszy lek nootropowy, jakiego w życiu próbowali.

Efekty opisywane w praktyce to wyraźna poprawa pamięci i koncentracji. W końcu cerebrolizyna intensywnie wspomaga neuroplastyczność i zdolność do nauki. Jest to takze ogólnie nieco lepsze samopoczucie i poczucie większej świeżości organizmu. Cerebrolizyna nie jest stymulantem, więc działanie nie jest agresywne, za to łagodnie doprowadza mózg to optymalnego, sprawnego funkcjonowania. Nie powoduje uczucia naseepdowania, a po prostu posiadania w pełni zdrowego mózgu 😉

Cerebrolysin vs Cortexin

Cortexin® można powiedzieć, że jest rosyjską alternatywą dla Cerebrolizyny. Opracowano go w Rosji w Wojskowej Akademii Medycznej, a produkuje go koncern farmaceutyczny Geropharm. Jest bardzo podobnym lekiem, również opartym na mieszance neurotroficznych peptydów pochodzenia zwierzęcego, ale lekko różni się profilem peptydów. Z informacji, które słyszałem w praktyce, Cortexin charakteryzuje się nieco szybszym działaniem, są też pewne różnice w odczuciach, w zależności od stosującej osoby. Na rynku dostępny jest w opakowaniach po 10 ampułek zawierających 5 lub 10 mg kompleksu peptydowego.

Zbliżony w działaniu jest też peptyd P21, który został stworzony na bazie jednego z najaktywniejszych peptydów zawartych w cerebrolizynie. P21 nie występuje w żadnych preparatach leczniczych, a jest jedynie peptydem z grupy research chemicals, i w takiej też formie jest oficjalnie sprzedawany, jako surowiec do badań.

Dawkowanie cerebrolizyny

Cerebrolizynę aplikuje się jedynie iniekcyjnie, najczęściej w formie powolnych, rozcieńczonych wlewów dożylnych, rzadziej iniekcji domięśniowych. Podanie doustne jest nieskuteczne, ponieważ peptydy ulegają szybkiemu strawieniu w żołądku. W praktyce medyczne jpierwsza kuracja trwa zazwyczaj do 21-30 dni. Potem kuracja jest niekiedy cyklicznie powtarzana, często już z mniejszymi dawkami lub zastrzykami co 2-3 dni.

Dawka dzienna jest ustalana indywidualnie, w zależności od przypadku i stopnia nasilenia problemu. U osób dorosłych w zdecydowanej większości stosuje się największe dostępne ampułki, w dawkach dobowych z zakresu 10-50 ml. Mniejsze ampułki po 1 i 5 ml stosowane są u dzieci lub ewentualnie na dalszych etapach leczenia, gdy dawki się zmniejsza podtrzymując działanie neuroprotekcyjne.

Zalecane dawkowanie z Charakterystyki produktu leczniczego Cerebrolysin®:

Dawka dobowaCzas leczenia
Demencja starcza typu alzheimerowskiego
i demencja pochodzenia naczyniowego
10 – 30 ml 4 tygodnie
Udar mózgu
– udar niedokrwienny
– udar krwotoczny
20 – 50 ml
30 – 50 ml
10 – 21 dni
10 – 21 dni
Uraz czaszkowo-mózgowy 20 – 50 ml 7 – 30 dni

W nieoficjalnym stosowaniu nootropowym dawkowanie jest zgoła podobne do tego w oficjalnej praktyce medycznej. Według doniesień praktyków najlepiej sprawdza się kuracja wstępna trwająca 2-3 tygodnie, a później cykliczne uzupełnianie dla podtrzymania efektów, np. 3 zastrzyki co 2 tygodnie.

Przeciwwskazania, interakcje i skutki uboczne

Najpoważniejszym przeciwwskazaniem do stosowania cerebrolizyny jest epilepsja, ponieważ może wywoływać częstsze ataki. Nie jest zalecana także w niewydolności nerek lub przy nadwrażliwości na składniki preparatu.

Interakcje mogą występować z lekami psychiatrycznymi, w szczególności przeciwdepresyjnymi. Cerebrolizyna wzmacnia ich działanie, zatem niekiedy lekarz musi korygować dawkowanie, gdy jest dołączana do kuracji.

Na ogół cerebrolizyna uważana jest za bardzo bezpieczną. Przy prawidłowym podaniu skutki uboczne są rzadkie. Najpopularniejszymi są uczucie nadpobudliwości i rozdrażnienia, świąd oraz spadek apetytu.

Gdzie kupić cerebrolizynę?

W Polsce Cerebrolysin jest lekiem na receptę, więc kupić ją można w aptece, ale tylko z przypisu lekarza. Są jednak w sieci pewne rosyjskie strony z nootropami, gdzie jest do kupienia i Cerebrolysin, i Cortexin.

Źródła:

  • Menon PK et al. „Cerebrolysin, a mixture of neurotrophic factors induces marked neuroprotection in spinal cord injury following intoxication of engineered nanoparticles from metals.” CNS Neurol Disord Drug Targets. 2012 Feb;11(1):40-9.
  • Farit A. Khabirov et al. „[Effect of cerebrolysin on remyelination processes in multiple sclerosis patients in stage of relapse regression].” Zhurnal nevrologii i psikhiatrii imeni S.S. Korsakova 2016
  • Sherifa Ahmad Hamed „Cerebrolysin as a nerve growth factor for treatment of acquired peripheral nervous system diseases” Neural Regeneration Research 2011
  • Shuhui Cui et al. „Cerebrolysin for Vascular Dementia” PMID: 31710397
  • Gschanes A et al. „The drug cerebrolysin and its peptide fraction E021 increase the abundance of the blood-brain barrier GLUT1 glucose transporter in brains of young and old rats.” Histochem J. 2000 Feb;32(2):71-7.