Bywa, że zwierzęta transferują na ludzi patogeny, które wywołują bardzo nieprzyjemne w skutkach choroby. Sztandarowym przykładem jest borelioza przenoszona przez kleszcze, jednak przykładów jest więcej. Jednym z nich jest bartoneloza, którą również może powodować kontakt z kleszczem, ale nie tylko, ponieważ nosicielami bakterii Bartonella mogą być też inne owady, jak komary i wszy, ale również zwierzęta domowe — koty i psy.
Bartoneloza – co to jest?
Bartoneloza to określenie zbiorcze na choroby wywoływane przez bakterie z rodzaju Bartonella (Gram-ujemne pałeczki). W zależności od gatunku bakterii i stanu układu odpornościowego zakażonego choroba może przybierać różne postaci, od bardzo łagodnego przebiegu, aż po długotrwałe i ciężkie powikłania lub nawet śmierć. Bartonella po dostaniu się do ustroju potrzebuje kilku dni, by rozprzestrzenić się w krwiobiegu i odpowiednio namnożyć, zanim zacznie wywoływać właściwe objawy.
Bartoneloza dopada w szczególności osoby, które z różnych powodów mają osłabiony układ odpornościowy. Bakteria ma wtedy dużo łatwiejsze zadanie. Jednak mimo to, zdarzają się zachorowania również wśród osób, którym wcześniej nic nie dolegało.
Rodzaje bakterii bartonella
Najpopularniejsze i najlepiej znane szczepy bakterii Bartonella to:
- Bartonella quintana
- Bartonella henselae
- Bartonella clarridgeiae
- Bartonella bacilliformis
Nie wyczerpują jednak listy, ponieważ znamy aż 24 gatunki bakterii Bartonella, z czego około połowy jest groźna dla człowieka.
Choroby wywoływane przez Bartonelle i ich objawy:
- Choroba kociego pazura – wywoływana przez B. henselae i B. clarridgeiae. Bakterie te są przenoszone przez pchły na koty i psy, a te z kolei często „dzielą się” nimi z ludźmi przez podrapania lub ugryzienia. W miejscu urazu na skórze tworzy się pęcherzyk surowicy, a następnie strup. Po 1-3 tygodniach może nastąpić zwiększenie objętości węzłów chłonnych. Ta choroba jest najczęściej występującą bartonelozą.
- Gorączka okopowa – wywoływana przez B. quintana, która przenoszona jest przez wszy. Jak nazwa wskazuje, najbardziej charakterystyczna jest gorączka, która trwa zazwyczaj do 3 dni, a później cyklicznie wraca co 4-6 dni, zmniejszając nasilenie w każdym kolejnym cyklu. Chorym doskwierają też zawroty i bóle głowy oraz charakterystyczne bóle goleni.
- Choroba Carriona – wywoływana przez B. bacilliformis, transferowana przez moskity. Objawy zaczynają się od gorączki i niedokrwistości, która jest powodowana nasilona hemolizą. Zwiększa się też objętość śledziony, wątroby i węzłów chłonnych. Ta choroba może przejść w fazę przewlekłą, która jest łagodniejsza w przebiegu i dla której charakterystyczne jest tworzenie się na skórze brodawek i guzków.
- Angiomatosis bacillaris – wywoływana przez B. quintana i B. henselae roznoszona przez wiele gatunków zwierząt i owadów. Te chorobę Bartonella wywołuje u osób ze szczególnie niską odpornością, a zakażeni z lepszym stanem odporności dostają od tych bakterii odpowiednio gorączkę okopową lub chorobę kociego pazura. Choroba charakteryzuje się patologicznym rozrostem naczyń włosowatych, naciekami zapalnymi i atypią komórek śródbłonka. Dotyka głównie skóry, ale może też się rozprzestrzeniać na inne organy, powodując silny ból.
Leczenie bartonelozy
Jako że jest to infekcja bakteryjna, leczenie polega głównie na antybiotykoterapii. Bartoneloza nie jest jednak lekką chorobą i leczenie również może być dość trudne.
